|
وبلاگ شخصی من وبلاگ وحید جنتی
جامعه لبنان را می توان یکی از متکثرترین جوامع جهان دانست، جامعه ای که با وجود جمعیت اندک (حدود ۵ میلیون نفر) بسیاری از مذاهب و اقوام اعم از شیعیان، اهل سنت، دروزها، مسیحیان مارونی، کاتولیک، ارتدوکس، کردها، علوی ها، فلسطینی ها و… را در خود جای داده است.
لبنان با جمعیتی حدود ۵ میلیون نفر و با مساحتی اندک در غرب آسیا و در کنار سواحل مدیترانه واقع شده است. از این کشور به عنوان عروس خاورمیانه نام برده می شود.
برآورد تحولات تاریخی لبنان از زمان استقلال این کشور از فرانسه نشان می دهد که شیعیان این کشور دهه ها و با وجود داشتن اقلیتی کثیر در پایین ترین سطوح این جامعه زیست می نموده و عملا بسانی شهروندانی درجه چندم محسوب می شدند، با این حال می توان مناطق جنوبی این کشور را اولین مکانی دانست که در آن هسته های مقاومت اسلامی بر علیه رژیم صهیونیستی در آن سامان داده شد، هسته هایی که با رهبری امام موسی صدر و تحت عنوان حرکت محرومین ( امل ) پا گرفت و توانست در اندک زمانی ضمن ارتقای جایگاه شیعیان در این کشور، سبکی جدیدی از مقاومت بر علیه صهیونیست ها را ایجاد نماید. نام امل از ابتدای کلمات نام عربی أفواج المقاومه اللبنانیه ( لشکرهای ایستادگی لبنانی) تشکیل شده است. خود واژه ی امل نیز در عربی به معنی امید است.
سید موسی صدر بنیانگذار و پدر معنوی جنبش اسلامی امل.
به واقع ریشه های شکل گیری سازمان حزب الله در لبنان را می توان علاوه بر حمایت های معنوی جمهوری اسلامی در جنبش اسلامی امل جستجو نمود. از این رو و با توجه به سالگرد اعلام عمومی تاسیس این جنبش بر آن شدیم به چگونه شکل گیری این جنبش و رهبران آن اشاره نماییم. امام موسی صدر بنیان گذار سازمان سید موسی صدر معروف به امام موسی صدر در سال ۱۳۰۷ در یک خانواده مذهبی در محله چهارمردان قم به دنیا آمد. خاندان صدر از بزرگترین خانواده‌های شیعی در در دو سده اخیرند که در ایران، عراق و لبنان، زیسته‌اند. پدر او سید صدرالدین صدر از مراجع بزرگ زمان خویش و جانشین مرحوم عبدالکریم حائری بنیان گذار حوزه علمیه قم بود. وی دروس دینی خود را نزد اساتید بزرگ حوزه در قم تکمیل نمود. از آیات عظام مکارم شیرازی، محمد حسین بهشتی، موسوی اردبیلی و… به عنوان دوستان حوزوی وی نام برده می شود.
از لبنان به عنوان کشور هزار فرقه نام برده میشود. تصویر فوق نمایی از محل سکونت فرق مختلف لبنانی اعم از شیعیان، دروزها، کاتولیک ها، مارونی ها، سنی ها، ارمنی ها و… را نشان می دهد.
امام موسی صدر برای ادامه تحصیل راهی نجف شده و دروس خود را نزد آیاتی هم چون خویی گذراند. ایشان در نجف با حضرت آیت الله خمینی آشنا شده و روابط مستحکمی برقرار می نمایند. سید محمد علی موحد ابطحی از دوستان نزدیک وی نقل می کند که زمانی از امام خمینی (ره) می‌پرسد در صورت پیروزی انقلاب در ایران چه کسی را رئیس حکومت می‌کنید؟امام خمینی پاسخ می‌دهد: رفیق خودت آقا موسی.
نقل است که امام خمینی در نجف فرموده اند که در صورت موفقیت انقلاب ایران، امام موسی صدر شایسته حکومت کردن در آن نظام است.
سید موسی صدر سال ۱۳۳۸ و بنابر وصیت سید عبدالحسین شرف الدین رهبر متوفی شیعیان لبنان و به توصیه شماری از مرجع هم چون سید محسن حکیم، وطن خویش را ترک نموده و عازم لبنان می شود. اصلاح امور فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جامعه شیعیان لبنان از یک سو، و استفاده از ظرفیت های منحصر به فرد لبنان جهت نمایاندن چهره واقعی شیعیان به جهانیان از سوی دیگر، اهداف اصلی این سفر را تشکیل می‌داد. امام صدر برای نیل به این اهداف، و با توجه به جغرافیای اجتماعی و سیاسی لبنان در منطقه و جهان، از همان بدو ورود فعالیت های خود را در سه حوزه موازی سازماندهی نمود.
امام صدر در نوجوانی. خاندان صدر از پرنفوذترین خاندان های تشیع در ایران، عراق و لبنان است.
امام موسی صدر با آگاهی از پیشینه لبنان و موقعیت اسفناک شیعیان این کشور و با تلاش برای زدودن این غبار و زنگار چند صدساله پس از ورود به لبنان، شهر صور را برای فعالیت برمی‌گزیند. وی با توجه به ویژگی‌های جغرافیایی، تاریخی، فرهنگی و سیاسی لبنان و منطقه اقداماتی را برای بهبود اوضاع شیعیان آغاز می‌کند. در این راه پر از رنج و سختی لحظه‌ای آرام ننشست، تا به اهداف خود رسید. در برهه فوق شیعیان لبنان هم زمان از دو سو دائما مورد تهاجم واقع شده اند. از یک سو و با توجه به موقعیت ضعیف شان از سوی مسیحی ها و عرب های سنی مورد هجوم واقع شدند و از سوی دیگر و به جهت تنش های میان اعراب و اسرائیل و حضور کثیر فلسطینی ها در این کشور، دائما از سوی اسرائیل مورد تهاجم قرار می گرفتند.
سید عبدالحسین شرف الدین رهبر شیعیان لبنان در وصیتش از امام موسی صدر می خواهد که به لبنان آمده و رهبری شیعیان را بر عهده گیرد.
امام موسی صدر در تلاش برای احیای موقعیت شیعیان در لبنان خدمات متعددی از قبیل تاسیس موسسه صنعتی جبل عامل، جمعیت خیریه احسان و نیکوکاری، ایجاد مراکز درمانی و آموزشی، مجلس اعلای شیعیان لبنان و در نهایت جنبش محرومین ( امل ) را در لبنان بنیان نهادند. ایشان به تشکیل کار سازمانی جهت ارتقای وضعیت شیعیان لبنان ایمان داشته و چنین می فرمایند: « در این دنیای سازمانی، اگر ما بخواهیم تک روی کنیم به نظر من نهایت سادگی است. ما اگر امروز عمل دسته جمعی نداشته باشیم کلاهمان پس معرکه است که هست. برای اینکه همه چیز منظم و تشکیلاتی و سازمانی است.»
پیش از ورود سید موسی صدر به لبنان، شیعیان این کشور در وضعیت بسیار اسفناکی به سر می برند تا جایی که از حقوق اولیه خویش محروم بودند. امام صدر حین بازدید از اردوگاه سازمان نظامی تازه تاسیس امل.
اگرچه تاسیس سازمان امل را ابتدای سال ۱۹۷۴ می دانند اما امام موسی صدر رسما در هفتم ژوئیه ۱۹۷۵ از وجود چنین سازمان پرده بر می دارد. جنبشی برای مبارزه با استبداد و استعمار امام موسی صدر در تببین خطوط فکری حرکت محرومین می فرمایند: « حرکت المحرومین از ایمان به خدا و انسان و آزادی و کرامت انسانی سرچشمه گرفته است و هر گونه ستم اجتماعی و نظام سیاسی طایفی را برطرف نموده و با استبداد و فئودالیسم و سلطه و تفرقه به مبارزه برخاسته است. حرکت المحرومین حرکتی است مردمی که برای سیادت و عظمت وطن و سلامت کشور تلاش و با استعمار و تجاوزات و مطامعی که متوجه لبنان است، مبارزه می‌کند.»
نمایی از پرچم سازمان امل.
فقدان کارایی ارتش و میلیشای موجود در لبنان و ستم های مکرر به شیعیان امام صدر را به سوی تشکیل ساختاری نظامی در حرکت محرومین سوق داد. ایشان در این باره می گویند: «دفاع از وطن تنها از وظایف و مسئولیت‌های دولت نیست، بلکه همه ی افراد وظیفه دارند از کشور، سرزمین و خانه خویش دفاع کنند و اگر حکومت، مسئولیت دفاع از مملکت را انجام نداد، ضرورت دفاع از گردن ملت ساقط نخواهد شد.» (۱) از همین رو آموزش نظامی به جوانان آغاز شد. نخستین گروه، هفتاد نفر از دانش آموختگان مدرسه صنعتی جبل عامل بودند. این آموزش‌ها زیر نظر سازمان فلسطینی فتح و در عین البنیه به صورت پنهانی بود. این آموزش‌ها به مدت هفت ماه مخفیانه ادامه داشت، تا این که در یکی از روزهای به هنگام آموزش ناگهان مینی در دست یکی از مربیان منفجر شد. در این حادثه دلخراش ۲۷ نفر از اعضای سازمان شهید شدند. در پی این انفجار امام صدر در یک کنفرانس مطبوعاتی تولد سازمان نظامی امل را اعلام کرد.
امام صدر پس از ارتقای موقعیت فرهنگی و اجتماعی شیعیان جنوب لبنان بر ضرورت سازمانی نظامی برای مقابله با اسرائیل و استبداد داخلی تاکید نمودند. تصویر فوق نمایی از آموزش نظامی نیروهای امل را نشان می دهد.
این حادثه در میان یاران و اطرافیان امام بازتاب تکان‌دهنده‌ای داشت و ایشان را به موضع‌گیری در قبال آثار و ابعاد انفجار واداشت. تا پیش از این حادثه، امام تصمیم داشت اعلام خبر تشکیل افواج مقاومت لبنان (امل) را به تاخیر اندازد. ولی پس از انفجار، ساعت‌ها درباره چگونگی مواجهه با این حادثه اندیشید و نهایتا تصمیم به اعلان عمومی سازمان گرفت و این خبر در بیانیه ی مطبوعاتی مورخ ۱۹۷۵/۷/۶ منتشر شد. در بخشی از آن بیانیه چنین آمده بود: «در بحبوحه حوادث دردناک و رنج آور، و با افتخار و سربلندی بدین‌وسیله خبر شهادت جمعی از جوانان نخبه لبنانی را به اطلاع عموم هم‌وطنان، به‌ویژه اهالی مبارز و پایدار جنوب می‌رسانم. آن گل‌های سرخ فداکاری و جوانمردی پیشتازان أفواج مقاومت لبنان (أمل) بودند که ندای وطنِ زخم‌خورده از تجاوزات مستمر اسرائیل را با جان و دل لبیک گفتند. هدف آن جوانانِ سربلند این بود که ثابت کنند میهن‌دوستی شعار یا ابزار سودجویی و منفعت‌طلبی یا کالایی برای مبادله و سوداگری نیست. آنان رفتند تا ثابت کنند که محل به کارگیریِ سلاح جنوب است. نه بیروت و حومۀ آن، آنان با پیکار خاموش و بی‌سروصدای خود راه فداکاری و ایثار ملی را بازگشودند و روند امور را به مسیر صحیح آن بازگرداندند، آنان بر این نکته تاکید کردند که سلاح‌ها باید به سوی دشمن نشانه رود و تنها راه رهایی از فتنه داخلی و جنگ فرقه‌ای آن است که افراد مسلح عازم جنوب شوند و سنگر‌ها و گشت‌های نظامی و سلاح‌های سبک و سنگین در مرز‌ها مستقر شود.»
امام موسی صدر در سال ۱۹۷۵ و در بیانیه ای مبادرت به اعلان عمومی سازمان نظامی امل نمود. امام صدر از تمامی فرق لبنان می خواهد که برای یاری رساندن به وطن به این سازمان بپیوندند. در ادامه بیانیه آمده است که بدین‌وسیله، از جوانان لبنانیِ همه مناطق و همه مذاهب، به‌ویژه محرومان، می‌خواهم که به أفواج مقاومت لبنان بپیوندند، به افراد آموزش‌دیده شرافتمند و دیگران برای فراگیری فنون نظامی و یاری وطن در هنگام ضرورت. اینک، وقت آن فرا رسیده است که ولادت این جنبش ملی و شرافتمند را اعلام کنیم. حرکتی که اعضای آن آمادگی دارند تا همه‌چیز خود را در راه پاسداری از کرامت میهن و جلوگیری از تجاوزات بی‌محابای دشمن تقدیم کنند. آنان مایل بودند اعلام تشکیل این جنبش به تأخیر افتد تا با رسیدن به رشد و بالندگی، توان خود را در عمل آشکار کنند، ولی حادثه دردناکی که به وقوع پیوست و اضطراب و نگرانی‌هایی که در پی آن در افکار عمومی پدید آمد، آنان را بر آن داشت که از من بخواهند تا واقعیات را به‌طور کامل برای شهروندان بازگو کنم.( ۲)
شیعیان با وجود آن که بزرگترین اقلیت لبنان محسوب می شدند از کمترین حقوق سیاسی و مدنی برخوردار بودند.
نقش حیاتی چمران در تاسیس امل شهید مصطفی چمران را می توان یکی از بزرگترین مبارزان و پیشتازان را مقاومت دانست. شخصیتی که علاوه بر وجهه علمی بسیار بالا هرگز از مبارزه دست نکشیده و نهایتا در این راه به شهادت رسید. مصطفی چمران سابقه سال ها مجاهدت در اقصی نقاط جهان اسلام را در کارنامه خود دارد.
امام صدر و فرزندانش به ترتیب از راست: حمید، حورا و صدرالدین.
چمران که به واسطه شاگرد اولی اش در دانشگاه تهران برای ادامه تحصیل به آمریکا رفته بود، پس از اتمام تحصیلاتش و با وجود پیشنهادهای وسوسه انگیز، جهت آغاز مجاهدت به همراه شماری از مبارزین اسلام گرا عازم مصر شد. وی در مصر به تأسیس اولین پایگاه آموزش جنگ‌های مسلحانه پرداخت. او به مدت دو سال، در زمان جمال عبدالناصر ، سخت‌ترین دوره‌های پارتیزانی را آموخت و به عنوان بهترین شاگرد این دوره شناخته شد.
مصطفی چمران در جوانی. وی علی رغم پیشنهاد های مکرر و وسوسه انگیز آمریکایی ها جهت همکاری علمی با آن ها، حاضر به پذیرش آن نشده و برای جهاد عازم مصر می شود. «عادل عون» (ابویاسر) از مبارزین قدیمی لبنانی که از دوستان چمران در مصر و همرزمش در لبنان بوده است می‌گوید: از چمران در مورد علت ترک آمریکا و آمدنشان به مصر پرسیدم که گفتند: «به این دلیل که نمی‌خواستند در پیشرفت صنایع نظامی آمریکا شرکت کنند و برای کمک به برادران مسلمان در این دوره نظامی شرکت کرده‌اند.» برای من عجیب بود، گویا ایشان جزو پنج متفکر مسلمانی بودند که در پروژه گسترش و پیشرفت سلاح‌های آمریکایی باید شرکت می‌کردند. می‌گفت من از آتش فرار کرده‌ام، گویا ایشان از مرکز علمی که در آن بودند ۲ سال مرخصی گرفته بودند تا به گروه‌های مبارز بپیوندند.
مصطفی چمران در جنوب لبنان در کنار یکی از مجاهدین امل. وی دلیل ترک آمریکا را عدم مشارکتش در صنایع نظامی آمریکا عنوان کرده است.
شهید چمران در سال ۱۳۵۰ و با دعوت امام موسی صدر جهت اداره امور شیعیان عازم لبنان می شود. چمران در لبنان، در کنار امام موسی صدر، به فعالیت‌های فرهنگی و چریکی می‌پردازد و مدیریت مدرسه صنعتی جبل عامل را به عهده میگیرد. محمد نصرالله عضو هیئت رئیسه جنبش اَمل درباره حضور مصطفی چمران در لبنان می‌گوید: «مصطفی چمران بر حسب خواست امام موسی صدر از مصر به لبنان آمد. همسر ایشان به همراه سه پسر و یک دختر نیز به لبنان آمدند. اما به دلیل عدم وجود مدرسه برای آنان خانواده چمران نتوانست در لبنان زندگی کند. او از همسرش جدا شد و خانواده‌اش را رها کرد تا با خانواده فقرا زندگی کند. خودش می‌گفت من خاک کفش‌های فقرا هستم. چمران در دل شیعیان لبنان جاودان است. امام موسی صدر وصیت کرد که همواره حرف مصطفی چمران اجرا شود.»(۳)
چمران برای جهاد و احیای فرهنگی شیعیان عازم لبنان شده و در این راه حتی خانواده خود را نیز از دست می دهد.
مصطفی چمران در لبنان نیز به مانند مصر مبادرت به تاسیس گروه های نظامی با اهداف متعدد نمود. وی با گردآوری شیعیان محروم لبنان تحت جنبش محرومین در پی احقاق حقوق آن ها برآمد، ضمنا مقابله با اسرائیل، همکاری با گروه های شبه نظامی فلسطینی و آموزش ایرانیان جهت رویارویی با نظام شاهنشاهی از دیگر اهداف این چریک خستگی ناپذیر بود. از همین روست که شاهدیم با ورود چمران به لبنان و تاسیس جنبش امل ساواک مدام اظهار نگرانی می کند.
چریک خستگی ناپذیر علاوه بر مبارزه مبادرت به سرپرستی بچه های یتیم جنوب لبنان و مشارکت در امور رفاهی آن ها می نمود. چمران در کنار کودکان یتیم شیعه لبنانی. در یکی از گزارش های ساواک و در رابطه با نگرانی از فعالیت های چمران چنین آمده است:
نظرات شما عزیزان:  شنبه 13 تير 1394برچسب:جنبش حزب الله,بیوگرافی حزب الله,همه چیز درباره حزب الله,جنش امل,بیوگرافی جنبش امل,همه چیز درباره جنبش امل, :: 14:20
وحید جنتی
درباره وبلاگ  به وبلاگ من خوش آمدید آخرین مطالب 
آرشيو وبلاگ
نويسندگان پیوندهای روزانه پيوندها
|
|||
|
|
تبادل لینک هوشمند 